Handreiking Omgevingsveiligheid

In 2015 vielen in Alphen aan de Rijn twee kranen, met als last het nieuwe brugdeel van de Julianabrug, om op woningen en winkelpanden in de directe omgeving van de brug. De schade en overlast van dit ongeval waren aanzienlijk. Een van de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar aanleiding van dit ongeval was dat publieke opdrachtgevers bij hun aanbestedingen bewuster omgaan met omgevingsveiligheid. Met de handreiking Omgevingsveiligheid wil PIANOo aanbestedende diensten hierbij helpen.

De handreiking bevat een beschrijving van het begrip omgevingsveiligheid, een toelichting op de verplichtingen en de rollen van publieke opdrachtgevers ten aanzien van omgevingsveiligheid bij de verschillende contractvormen. Verder vindt u handvatten om omgevingsveiligheid in de voorbereiding van het contract en binnen de (project)organisaties te borgen. Ten slotte leest u in een stappenplan hoe u aandacht kunt schenken aan omgevingsveiligheid bij aanbestedingen.

Belangrijke aanbevelingen in deze handreiking zijn:

• De bouworganisatievorm en de inhoud van het contract hebben veel invloed op de rol van de publieke opdrachtgever en opdrachtnemer. Maak daarom een doordachte keuze tussen een klassieke of geïntegreerde opdracht.
• Schenk - wanneer de omgevingsrisico's groot of onbekend zijn - in de contractvorming bewust aandacht aan omgevingsveiligheid. Invulling hiervan kan zijn:
  • Organiseer een markconsultatie in het specificatieproces om de risico's en eventuele beheersmaatregelen te verkennen;
  • Kies een aanbestedingsprocedure met ruimte voor dialoog of benadruk omgevingsrisico's in de inlichtingenbijeenkomst, schouw of aanwijzing;
  • Hanteer geschiktheidseisen over de technische bekwaamheid die een relatie hebben tot de specifieke omgevingsveiligheid van de opdracht;
  • Vraag bij inschrijving een uitgewerkt plan waar de omgevingsveiligheid is uitgewerkt. Alleen inschrijvers die een voldoende hierop score maken kans op de opdracht.
• Het hanteren van omgevingsveiligheid als gunningscriterium wordt niet aanbevolen. Wees er verder van bewust dat gunningscriteria ook omgevingsveiligheidsrisico's kunnen introduceren.

In de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) werken opdrachtgevers & opdrachtnemers samen om de veiligheid in de gehele keten te verbeteren.Vanaf 1 januari 2022 nemen opdrachtgevers die de GCVB hebben ondertekend, veiligheidsbewustzijn op als verplichting in aanbestedingen en contracten. Dit raakt veel bedrijven, aannemers, onderaannemers en ook architecten- en ingenieursbureaus. Lees in de Handreiking de invoering en handhaving van Veiligheid in Aanbesteding (ViA) is geregeld!