Welkom op onze weblog over verkeersmaatregelen en aanverwante zaken. Maandelijks plaatsen wij onze visie over verkeersmaatregelen. Wat valt ons op in de openbare ruimte aan verkeersmaatregelen, hoe gedragen verkeersdeelnemers zich en kan/wordt er op gehandhaafd.
Het is altijd onze intentie om waardevolle informatie te bieden met onze blogartikelen, echter de waarde van deze blogartikelen wordt voor een groot deel bepaald door de opmerkingen en vragen die lezers erbij plaatsen.
Daarom nodigen we je van harte uit om jouw inzichten bij te dragen aan de blogartikelen.
En kom dan ook weer eens terug om te lezen wat anderen hebben bijgedragen.
Hieronder vind je alle blogartikelen op een rijtje.
Veel leesplezier!
Geplaatst door: Peter Veringmeier maandag 25 februari 2013 17:25
Eind vorig jaar publiceerde het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) de uitkomsten van het driemaandelijks onderzoek Burgerperspectieven. Uit dit onderzoek bleek dat driekwart van de ondervraagden niet de huidige crisis maar de veranderende omgangsvormen het grootste probleem vindt.
De “ieder voor zich” mentaliteit spreidt zich als een olievlek over Nederland uit. Ik liep toen al een tijd te piekeren over een goed en pakkend onderwerp voor deze gastcolumn. Elke keer kwam ik weer uit bij hetzelfde thema: “Hoe krijg je veilige verkeersmaatregelen op de weg, die ook nog hufterproof zijn?” Niet hufterproof tegen vandalisme maar hufterproof tegen asociaal gedrag in het verkeer.
Ook in het verkeer lijkt het steeds meer “ieder voor zich” te worden. Om dit te illustreren een aantal voorbeelden van verkeersgedrag, verkeersmaatregelen en verkeersborden, die bijna alleen in Nederland voorkomen:
Onlangs sprak ik een collega van mij aan omdat hij fietste in een voetgangersgebied. Hij zei dat hij dagelijks in het verkeer afweegt hoe groot het risico is dat hij voor verkeersovertredingen een bekeuring krijgt.
Voormalig verkeersofficier van justitie Koos Spee pleit al jaren voor een grotere pakkans in plaats van hogere boetes. Dat lijkt ijdele hoop, want gedrag in het verkeer is geen prioriteit voor de politie. Dit betekent dat een weggebruiker gecalculeerd de verkeersregels aan zijn laars kan lappen.
Bij een goed tijdelijk verkeersplan wegen mijn collega’s en ik ook de mogelijke gedragingen van weggebruikers af en proberen daarop te anticiperen. Helaas constateren wij steeds meer dat er, ondanks zorgvuldige plannen rondom wegafsluitingen nog regelmatig uitwassen plaatsvinden.
De huidige CROW-richtlijnen 96b bieden plannenmakers voldoende handvatten om goede tijdelijke verkeersmaatregelen te ontwerpen. Maar ze zijn niet hufterproof. Er ontbreken in het proces stappen die rekening houden met de verkeersmentaliteit in Nederland. Dit jaar start het CROW met de herziening van publicatie 96b. Ik heb voorgesteld om bij deze herziening te bekijken hoe verkeersmaatregelen meer hufterproof kunnen worden. Maar hoe beïnvloed je het gedrag van weggebruikers zodat deze bereid zijn om de verkeerstekens, borden en aanwijzingen op te volgen?
Voer voor psychologen? Waarom niet? In de praktijk blijkt de fun-factor bij gedragsverandering opmerkelijke resultaten op te leveren. Bij de herziening van CROW-publicatie 96b ligt een mooie taak voor gedragswetenschappers om te kijken hoe verkeersgedrag te beïnvloeden is?
Rolf Simons
verkeerscoördinator gemeente Eindhoven
voormalig lid Programmacommissie Werk in Uitvoering van het CROW
4 commentaren tot heden...
Betr: Hoe krijg je tijdelijke verkeersmaatregelen hufterproof? Als we verkeersmaatregelen hufterproof willen maken dan moeten we enerzijds de hufters in het verkeer leren om zich socialer te gedragen en anderzijds kijken of we de verkeersmaatregelen zelf robuuster kunnen maken.1. Wat betreft gedragsbeïnvloeding enkele opmerkingen: a. Met gedrag wat in verregaande mate onvoorzichtig is, behoeft de wegbeheerder geen rekening te houden [HR 10 april 1970, NJ 1970/292]. De weggebruiker heeft bij zijn rijgedrag dus rekening te houden met de verwachting die de wegbeheerder van hém heeft. b. Vroeger had je de uitspraak dat iemand “een heer in het verkeer” was. Laat iedere bestuurder elke 5 jaar opnieuw zijn theorie en praktijkexamen overdoen, zodat iedereen weer op de hoogte is van alle wijzigingen. Dan worden die wijzigingen ook beter begrepen. Bij de te volgen lessen en het examen kunnen sociaal rijgedrag extra aandacht krijgen.c. Langs de A4 bij Leiderdorp is Rijkswaterstaat al jarenlang met de verbreding van de weg bezig. Sinds vorig jaar is er ook nog een snelheidslimiet van 80 km per uur ingesteld. Om te bereiken dat de weggebruiker zich aan deze snelheidsbeperking houdt wordt tegenover dit nadeel een voordeel uitgespeeld met het bord “80 km/uur maar wel al 3 rijstroken”.d. Het trainen van verkeersregelaars in het omgaan met agressie en geweld dient een verplicht onderdeel te worden van de opleiding. Hiervoor heeft Veringmeier Verkeersmanagement al sinds 2011 een speciale cursus samengesteld. De bevoegdheid geven om een verkeersboete uit te schrijven lijkt mij geen goed idee, op basis van de huidige opleidingsvereisten. Dan moeten verkeersregelaars toch minimaal 10 dagen een BOA-cursus volgen. En het is maar de vraag of alle verkeersregelaars daar geschikt voor zijn. 2. Het robuust maken van verkeersmaatregelen kent zijn grenzen. a. In de pas verschenen herziene versie van het boek “Aansprakelijkheid van de wegbeheerder” staat op pagina 40 het volgende: “In procedures wordt het argument wel eens opgeworpen dat de bebakeningsmaterialen die men neemt bestendig moeten zijn tegen vandalisme, bijvoorbeeld door schrikhekken te verankeren. Over het algemeen is de rechtspraak van dat argument niet overtuigd. Zo oordeelde de rechtbank van Arnhem dat dit geen redelijk verlangen is [Rb. Arnhem 29 september 2004, NJF 2005/7]. Werkverkeer moet het afgesloten gedeelte in kunnen rijden en ook omwonenden zullen hun woning of bedrijf nog moeten kunnen bereiken. De rechtbank merkt op dat het op zichzelf wel denkbaar is dat schrikhekken vast worden bevestigd, maar dat zal vanwege de geschetste belangen dan onvermijdelijk gepaard gaan met onpraktische en dure maatregelen. Dat kan in redelijkheid niet van de wegbeheerder worden gevergd, tenzij het gevaar voor schade zo groot is dat het achterwege laten van vandalisme-bestendige maatregelen onrechtmatig is, of de investering de moeite waard is indien de werkzaamheden zeer lange tijd in beslag nemen.“ b. Op pagina 21 in hetzelfde boek staat vermeld: “In het verlengde daarvan mag een weggebruiker van een weg waar werkzaamheden worden verricht minder verwachten dan van een voltooide weg. Als ook in een situatie van wegwerkzaamheden van de wegbeheerder een perfecte weg wordt verlangd, zou voor iedere uitvoering van werkzaamheden afsluiting van de weg geïndiceerd zijn en dat komt de weggebruiker niet ten goede.”
Betr: Hoe krijg je tijdelijke verkeersmaatregelen hufterproof?
Als we verkeersmaatregelen hufterproof willen maken dan moeten we enerzijds de hufters in het verkeer leren om zich socialer te gedragen en anderzijds kijken of we de verkeersmaatregelen zelf robuuster kunnen maken.1. Wat betreft gedragsbeïnvloeding enkele opmerkingen: a. Met gedrag wat in verregaande mate onvoorzichtig is, behoeft de wegbeheerder geen rekening te houden [HR 10 april 1970, NJ 1970/292]. De weggebruiker heeft bij zijn rijgedrag dus rekening te houden met de verwachting die de wegbeheerder van hém heeft. b. Vroeger had je de uitspraak dat iemand “een heer in het verkeer” was. Laat iedere bestuurder elke 5 jaar opnieuw zijn theorie en praktijkexamen overdoen, zodat iedereen weer op de hoogte is van alle wijzigingen. Dan worden die wijzigingen ook beter begrepen. Bij de te volgen lessen en het examen kunnen sociaal rijgedrag extra aandacht krijgen.c. Langs de A4 bij Leiderdorp is Rijkswaterstaat al jarenlang met de verbreding van de weg bezig. Sinds vorig jaar is er ook nog een snelheidslimiet van 80 km per uur ingesteld. Om te bereiken dat de weggebruiker zich aan deze snelheidsbeperking houdt wordt tegenover dit nadeel een voordeel uitgespeeld met het bord “80 km/uur maar wel al 3 rijstroken”.d. Het trainen van verkeersregelaars in het omgaan met agressie en geweld dient een verplicht onderdeel te worden van de opleiding. Hiervoor heeft Veringmeier Verkeersmanagement al sinds 2011 een speciale cursus samengesteld. De bevoegdheid geven om een verkeersboete uit te schrijven lijkt mij geen goed idee, op basis van de huidige opleidingsvereisten. Dan moeten verkeersregelaars toch minimaal 10 dagen een BOA-cursus volgen. En het is maar de vraag of alle verkeersregelaars daar geschikt voor zijn. 2. Het robuust maken van verkeersmaatregelen kent zijn grenzen. a. In de pas verschenen herziene versie van het boek “Aansprakelijkheid van de wegbeheerder” staat op pagina 40 het volgende: “In procedures wordt het argument wel eens opgeworpen dat de bebakeningsmaterialen die men neemt bestendig moeten zijn tegen vandalisme, bijvoorbeeld door schrikhekken te verankeren. Over het algemeen is de rechtspraak van dat argument niet overtuigd. Zo oordeelde de rechtbank van Arnhem dat dit geen redelijk verlangen is [Rb. Arnhem 29 september 2004, NJF 2005/7]. Werkverkeer moet het afgesloten gedeelte in kunnen rijden en ook omwonenden zullen hun woning of bedrijf nog moeten kunnen bereiken. De rechtbank merkt op dat het op zichzelf wel denkbaar is dat schrikhekken vast worden bevestigd, maar dat zal vanwege de geschetste belangen dan onvermijdelijk gepaard gaan met onpraktische en dure maatregelen. Dat kan in redelijkheid niet van de wegbeheerder worden gevergd, tenzij het gevaar voor schade zo groot is dat het achterwege laten van vandalisme-bestendige maatregelen onrechtmatig is, of de investering de moeite waard is indien de werkzaamheden zeer lange tijd in beslag nemen.“ b. Op pagina 21 in hetzelfde boek staat vermeld: “In het verlengde daarvan mag een weggebruiker van een weg waar werkzaamheden worden verricht minder verwachten dan van een voltooide weg. Als ook in een situatie van wegwerkzaamheden van de wegbeheerder een perfecte weg wordt verlangd, zou voor iedere uitvoering van werkzaamheden afsluiting van de weg geïndiceerd zijn en dat komt de weggebruiker niet ten goede.”
Betr: Hoe krijg je tijdelijke verkeersmaatregelen hufterproof? Rolf heeft het over mentaliteit van de weggebruiker, Peter heeft het daarnaast over wetgeving. Die dingen moet je niet verwarren. We kunnen alles precies volgens de regels uitvoeren, we kunnen er eindeloos regels bij gaan verzinnen maar de "ieder voor zich" mentaliteit van de weggebruiker zal daardoor niet substantieel veranderen.
Rolf heeft het over mentaliteit van de weggebruiker, Peter heeft het daarnaast over wetgeving. Die dingen moet je niet verwarren. We kunnen alles precies volgens de regels uitvoeren, we kunnen er eindeloos regels bij gaan verzinnen maar de "ieder voor zich" mentaliteit van de weggebruiker zal daardoor niet substantieel veranderen.
Betr: Hoe krijg je tijdelijke verkeersmaatregelen hufterproof? Volgens mij valt er ook een verbeterslag te maken door de geloofwaardigheid van de verkeersmaatregelen naar een hoger niveau te krijgen. ik bedoel hiermee dat er nog veel te vaak omleidingen en afzettingen staan opgedraaid, terwijl de weggebruikers er gewoon door kunnen. Als iemand dit één keer heeft meegemaakt, negeert hij voorlopig de verkeersmaatregelen totdat hij hiervan weer voldoende hinder heeft ondervonden.
Volgens mij valt er ook een verbeterslag te maken door de geloofwaardigheid van de verkeersmaatregelen naar een hoger niveau te krijgen. ik bedoel hiermee dat er nog veel te vaak omleidingen en afzettingen staan opgedraaid, terwijl de weggebruikers er gewoon door kunnen. Als iemand dit één keer heeft meegemaakt, negeert hij voorlopig de verkeersmaatregelen totdat hij hiervan weer voldoende hinder heeft ondervonden.
Betr: Hoe krijg je tijdelijke verkeersmaatregelen hufterproof? Een ander geluid ...Een tijdje geleden waren er werkzaamheden aan het asfalt tussen Maasland en Schipluiden. Ik werkte in Leiden en vanuit Maassluis loopt de korste (en snelste) weg via Maassland-Schipluiden.Niets vermoedend reed ik de weg die ik al driekwart jaar genomen had. Na drie en een halve kilometer 30 km/h zone kwam ik aan de andere zijde van Maasland een bord tegen: Wegens werkzaamheden gesloten - tussen23:00 en 7:30 u - maar daar ik om 7:00 door Maassland kruiste gold dit verbodsbord ook voor mij.Dat werkt irritatie op. De weg tussen Maasland en Schipliuiden is voor velen een doorgaandverkeersweg. Waarom was er geen bord geplaatst op een plaats zichtbaar voordat ik Maassland inreed? Een bord met een de mededeling als 'Doorgaand verkeer naar Schipluiden niet mogelijk'?Irritatie ontstaat op een moment/plaats waar er geen rekening is gehouden met de vooringenomen plannen van een deelnemer aan het verkeer. Veel borden cq aanwijzingen staan niet op de juiste plaats (zoals in het voorbeeld hierboven). Veel borden cq aanwijzingen worden geplaatst op plekken waar het de plaatser van die borden uitkomt en niet op de plaatsen waar de verkeersdeelnemer die borden tegen zou moeten komen om redelijkerwijs god geinformeerd te worden en daarmee rekening kan houden met die versterkte informatie.Ik ben van mening dat een werkelijke en goede informatieverstrekking nooit zal leiden tot irritatie van deelnemers aan het verkeer. En ik neem aan dat wanneer een tijdelijke verkeersmaatregel - mits juist geplaatst - nooit tot irritatie zal leiden. Maar als een deelnemer, eenmaal op route verkeersmaatregelen tegen komt, ergens in het midden van zijn/haar route en gedwongen wordt om dezelfde weg terug te rijden en een andere weg te nemen bijna ontploft van frustratie. Agressief rijgedrag is niet goed te praten, maar kan vermeden worden door een werkelijk goede informatieverschaffing.
Een ander geluid ...Een tijdje geleden waren er werkzaamheden aan het asfalt tussen Maasland en Schipluiden. Ik werkte in Leiden en vanuit Maassluis loopt de korste (en snelste) weg via Maassland-Schipluiden.Niets vermoedend reed ik de weg die ik al driekwart jaar genomen had. Na drie en een halve kilometer 30 km/h zone kwam ik aan de andere zijde van Maasland een bord tegen: Wegens werkzaamheden gesloten - tussen23:00 en 7:30 u - maar daar ik om 7:00 door Maassland kruiste gold dit verbodsbord ook voor mij.Dat werkt irritatie op. De weg tussen Maasland en Schipliuiden is voor velen een doorgaandverkeersweg. Waarom was er geen bord geplaatst op een plaats zichtbaar voordat ik Maassland inreed? Een bord met een de mededeling als 'Doorgaand verkeer naar Schipluiden niet mogelijk'?Irritatie ontstaat op een moment/plaats waar er geen rekening is gehouden met de vooringenomen plannen van een deelnemer aan het verkeer. Veel borden cq aanwijzingen staan niet op de juiste plaats (zoals in het voorbeeld hierboven). Veel borden cq aanwijzingen worden geplaatst op plekken waar het de plaatser van die borden uitkomt en niet op de plaatsen waar de verkeersdeelnemer die borden tegen zou moeten komen om redelijkerwijs god geinformeerd te worden en daarmee rekening kan houden met die versterkte informatie.Ik ben van mening dat een werkelijke en goede informatieverstrekking nooit zal leiden tot irritatie van deelnemers aan het verkeer. En ik neem aan dat wanneer een tijdelijke verkeersmaatregel - mits juist geplaatst - nooit tot irritatie zal leiden. Maar als een deelnemer, eenmaal op route verkeersmaatregelen tegen komt, ergens in het midden van zijn/haar route en gedwongen wordt om dezelfde weg terug te rijden en een andere weg te nemen bijna ontploft van frustratie. Agressief rijgedrag is niet goed te praten, maar kan vermeden worden door een werkelijk goede informatieverschaffing.